Ένα σπάνιο θαλάσσιο θέαμα κατέγραψε το Ινστιτούτο «Αρχιπέλαγος» ανοιχτά της Ικαρίας, πάνω από τη θαλάσσια τάφρο: έναν ζιφιό (Cuvier’s beaked whale), το πιο μυστηριώδες κητώδες των ελληνικών θαλασσών.
Ο ζιφιός αποτελεί ένα από τα λιγότερο μελετημένα είδη κητωδών παγκοσμίως και συνάμα ένα από τα πιο δύσκολα να μελετηθούν, καθώς αποφεύγει συστηματικά την επαφή με σκάφη ή με τον άνθρωπο.
Σε αντίθεση με άλλα έξι είδη θαλάσσιων θηλαστικών που παρακολουθούνται στην περιοχή και τα οποία επιτρέπουν ή ακόμα αναζητούν την αλληλεπίδραση με τα σκάφη, οι ζιφιοί επιτρέπουν την προσέγγιση μόνο σε ένα: το παλαιότερο σκάφος του «Αρχιπελάγους». Το πλοιάριο αυτό διατηρεί το ίδιο ακουστικό αποτύπωμα εδώ και 24 χρόνια, περίοδο κατά την οποία οι ερευνητές παρακολουθούν συστηματικά τους μόνιμους πληθυσμούς ζιφιών του Αιγαίου.
Η ικανότητα του ζιφιού να πραγματοποιεί εντυπωσιακές καταδύσεις – με ρεκόρ σχεδόν 3.000 μέτρα βάθος και διάρκεια πάνω από δύο ώρες – τον καθιστά έναν πραγματικό «μάστερ» των θαλάσσιων αβύσσων. Παρόλα αυτά, στο Αιγαίο καταγράφεται σε μικρές ομάδες, σε περιοχές όπου τα βαθιά νερά συναντούν τα ρηχότερα.
Η συνεχής παρουσία τους στις ίδιες περιοχές του Αρχιπελάγους εδώ και περισσότερες από δύο δεκαετίες υπογραμμίζει τη σημασία της θαλάσσιας τάφρου της Ικαρίας και γενικότερα των βαθιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων του Αιγαίου.